Dlaczego kategoryzowanie bywa szkodliwe
Joseph Pérez z Unsplash

Przyklejanie etykiet stanowi zmorę naszych czasów. Dziś każde zjawisko, kolor, wzorzec postępowania ma swoją nazwę. Z jednej strony to dobrze, że porządkujemy otaczający nas świat. Z drugiej często zapędzamy się w kozi róg. Dlaczego kategoryzowanie bywa szkodliwe?

Spis treści:

  1. Dlaczego lubimy uproszczenia i stereotypy?
  2. Kategoryzowanie typu sylwetki
  3. Podział na typy urody
  4. Podział na ekstrawertyków i introwertyków. Dlaczego kategoryzowanie bywa szkodliwe?
  5. Szkodliwe stereotypy i ich wpływ na nasze życie
  6. Przyklejanie etykiet a kompleksy

Dlaczego lubimy uproszczenia i stereotypy?

Kategoryzowanie, przyklejanie etykiet, stosowanie heurystyk i stereotypów – wszystko to ułatwia pracę mózgu. Gdyby ten miał analizować każdą sytuację w sposób indywidualny, dość szybko uległby przeciążeniu. Aby nieco ułatwić sobie pracę i nie zużywać tak dużych ilości energii, nasz mózg uprawia kategoryzowanie. To pozwala zautomatyzować wiele procesów myślowych.

Kategoryzowanie typu sylwetki

Ostatnio bardzo popularne stało się kategoryzowanie swojej urody. Podział na typy sylwetki bywa pomocny przy doborze garderoby. Jednak czy wszystkim i zawsze wychodzi na korzyść? Życie pokazuje, że nie. Wszystko zależy od tego, jakimi zasobami dysponujemy. Wysoka pewność siebie sprawia, że czujemy się dobrze w swojej skórze, niezależnie od tego, jaki rozmiar nosimy i jak układają się proporcje naszej sylwetki.  Jednak czasem borykamy się z niskim poczuciem własnej wartości. Wówczas informacja, że jesteśmy stożkiem, kolumną czy jabłkiem, może jeszcze bardziej obniżyć naszą pewność siebie i poczucie własnej atrakcyjności. Ponadto podział sylwetek na typy niesie jeszcze jedno zagrożenie, jeśli źle zrozumiemy jego ideę. Może się wówczas okazać, że powinnyśmy nosić tylko określone ubrania, pozostałe bowiem podkreślają nasze mankamenty. Zubaża to naszą garderobę i stanowi spore ograniczenie.

Podział na typy urody

Analiza kolorystyczna również stanowi przydatne narzędzie przy kompletowaniu garderoby w przemyślany sposób. Wiedząc, jakie odcienie nam służą, unikamy tych niekorzystnych. Często jednak to również ogranicza nas pod wieloma względami. Nie zawsze w sklepie znajdziemy kolory ze swojej palety. Te nie zawsze występują w naszych krojach. Często też jakość materiału pozostawia wiele do życzenia. Jeśli za bardzo skupimy się na analizie kolorystycznej, po drodze umknie nam przyjemność z tworzenia stylizacji.

Podział na ekstrawertyków i introwertyków. Dlaczego kategoryzowanie bywa szkodliwe?

Jednak kategoryzowanie nie tylko dotyczy urody. Zewsząd atakują nas psychotesty oraz testy, które mają udzielić odpowiedzi na pytanie,  czy jesteśmy typem estrogenowym. Ekstrawertyk czy introwertyk, asertywny czy uległy – to tylko przykładowe pytania, z którymi mierzymy się w codziennym życiu. Nasz mózg lubi uproszczenia, ale te nie odzwierciedlają rzeczywistości. Ekstrawertyk może być wysoko wrażliwy i wówczas łatwiej się przebodźcowuje podczas spotkań z ludźmi, choć bardzo je lubi. Introwertyk może mieć przeciętną wrażliwość i po prostu preferować samotny odpoczynek z książką. Osoba asertywna w życiu prywatnym, może mieć problem, aby przeciwstawić się klientowi, który wyraźnie nadużywa swojej pozycji.

Szkodliwe stereotypy i ich wpływ na nasze życie

Podziały i kategoryzowanie  nigdy w pełni nie oddają naszej rzeczywistości. Bardzo łatwo wpędzają nas w sieć stereotypów. Zakładamy, że jeśli ktoś dba o urodę, to jest pusty i ma ubogie życie duchowe. Zapominamy przy tym, że osoba zaniedbana wcale niekoniecznie oddaje się głębokim rozmyślaniom. Stereotypy bywają szkodliwe, bo wpływają na odbiór drugiego człowieka, zanim go dobrze poznamy. To utrudnia budowanie relacji społecznych.

Przyklejanie etykiet a kompleksy

Kategoryzowanie wpędza nas także w kompleksy. Skoro jesteśmy introwertykami, czujemy się mniej przebojowi i z góry zakładamy, że wypadniemy kiepsko podczas rozmowy kwalifikacyjnej. To działa jak samospełniająca się przepowiednia. Mamy negatywne nastawienie i rzeczywiście wypadamy nie najlepiej. Kobiety, które słyszą, że mają dziecięcy typ sylwetki albo wyglądają jak modelka, często wcale nie czują się zadowolone z takich porównań. To obniża ich poczucie własnej wartości, sprawia, że czują się mniej kobiece. Oczywiście tutaj należy popracować nad pewnością siebie. Niemniej pamiętajmy, że ludzie, którzy nas otaczają, borykają się z różnymi deficytami emocjonalnymi, dlatego nie przypinajmy im etykietek, nie dzielmy  się z nimi swoimi opiniami nt. ich wyglądu, jeśli nie zostaniemy o to poproszeni. Nie zakładajmy, że jeśli ktoś przyjechał z kraju X, na pewno jest dobrym człowiekiem. Gdy natomiast pochodzi z kraju Y, z pewnością nas skrzywdzi. To tylko stereotypy, które nierzadko prowadzą nas na manowce.

Koniecznie przeczytaj: 

Dlaczego nie powinno się myć włosów ciepłą wodą?

Czy rzeczywiście jesteś zdana tylko na siebie?

Decyzja o rozwodzie – kiedy ją podjąć?