Udany związek wydaje się spełnieniem marzeń każdego człowieka. Uważamy, że wszyscy dążymy do tego, aby znaleźć miłość i spokój u boku partnera. Niestety, czasem nieświadomie sabotujemy swoje działania. Pomijamy też różne sytuacje, które mogą nas spotkać. Zakładamy, że partner ma dobre intencje, nawet gdy wszystko wskazuje na to, że padamy ofiarami jego nadużyć. Pozycje w związku, jakie najczęściej przyjmujemy w relacjach romantycznych, pozwalają lepiej zrozumieć to zagadnienie. Jednocześnie dysponując wiedzą, widzimy, gdy skręcamy w niewłaściwym kierunku. Unikamy tym samym wielu groźnych pomyłek i niepotrzebnych rozczarowań.
Spis treści:
- Czym charakteryzuje się związek partnerski?
- Partnerska pozycja w związku a bezpieczny styl przywiązania
- Podporządkowana pozycja w związku – czym się manifestuje?
- Uległa pozycja w związku a lękowo-ambiwalentny styl przywiązania
- Pozycja dominująca w związku – co ją charakteryzuje?
- Dominująca pozycja w związku a unikowy styl przywiązania
Czym charakteryzuje się związek partnerski?
Związek partnerski charakteryzuje się tym, że obie strony mają takie same prawa i obowiązki. Osoby, które go tworzą, wychodzą z założenia: ja jestem okej i ty jesteś okej. Oznacza to, że wzajemnie się szanują i dostrzegają swoją dobrą wolę. Unikają niepotrzebnej krytyki. Nie usiłują też przekonać partnera do zmiany zdania. Każda ze stron uważa, że ma prawo wyrazić swoje potrzeby. Jednocześnie liczy się z tym, że partner może odmówić ich zaspokojenia. Związek partnerski uchodzi za najzdrowszą formę relacji romantycznej. Często ukazuje się go jako ideał, do którego warto dążyć. Najłatwiej zbudować go dwóm osobom, które wykazują bezpieczny styl przywiązania.
Partnerska pozycja w związku a bezpieczny styl przywiązania
Rodzaj więzi, jaki budujemy z innymi ludźmi, zależy od naszej matrycy. Jest nią relacja z pierwotnym opiekunem, najczęściej matką. Przychodzimy na świat bezbronni, to od naszych rodziców zależy, czy przeżyjemy. Aby prawidłowo się rozwijać, potrzebujemy, aby opiekunowie zaspokajali zarówno nasze potrzeby fizjologiczne, jak i emocjonalne. Kiedy matka reaguje na nasz płacz, pozostaje responsywna i dostraja się do nas, otrzymujemy ważny sygnał. Jesteśmy ważni dla innych i możemy na nich liczyć. Tak właśnie powstaje pierwotne zaufanie, które stanowi cenny kapitał w relacjach międzyludzkich, jakie kształtujemy w późniejszych latach.
Podporządkowana pozycja w związku – czym się manifestuje?
Pozycje w związku nie zawsze bazują na partnerstwie i równości. Zdarza się, że jedna ze stron podporządkowuje się drugiej. Prowadzi to do zachwiania naturalnej równowagi. Staje się jednocześnie zalążkiem wielu toksycznych więzi, które nas niszczą, ale nie potrafimy się z nich wyrwać, bo utrzymują nas przy nich nasze schematy. Pozycja podporządkowana w związku opiera się na przeświadczeniu: ty jesteś okej, ja nie jestem okej. Wspomniane podejście usprawiedliwia wiele niegodziwości, jakich doświadczamy. Ofiary przemocy domowej często wierzą, że zasłużyły na wybuch agresji ze strony partnera, ponieważ źle ugotowały zupę lub posprzątały mieszkanie. Starają się dostosować do sprawcy, odgadując jego pragnienia i je realizując, aby uchronić się przed cierpieniem. To podejście nie zdaje jednak egzaminu.
Uległa pozycja w związku a lękowo-ambiwalentny styl przywiązania
Podporządkowana pozycja w związku jest charakterystyczna dla osób z lękowo-ambiwalentnym stylem przywiązania. Kiedy zachowanie rodzica okazuje się trudne do przewidzenia, dziecko wkłada ogromny wysiłek, aby wyczuć jego nastrój i dostosować się do niego. Chce zasłużyć na jego miłość i zainteresowanie. Nierzadko rezygnuje z własnych potrzeb i wypiera trudne emocje, aby nie rozgniewać opiekuna i mu nie podpaść. Boi się, że straci jego przychylność i umrze. Lękowo-ambiwalentny styl przywiązania sprawia, że zaniedbujemy własne potrzeby w związku. Nadmiernie koncentrujemy się natomiast na pragnieniach partnera.
Pozycja dominująca w związku – co ją charakteryzuje?
Pozycja dominująca w związku często idzie w parze z zachowaniami narcystycznymi i noszącymi znamiona przemocy psychicznej. Wybrzmiewa tu przekonanie: ja jestem okej, ty nie jesteś okej. Osoba, która przyjmuje taką pozycję, dąży do postawienia na swoim. Wychodzi z założenia, że tylko ona ma rację. Chce decydować o wszystkich aspektach relacji romantycznej, nie dopuszczając partnera do głosu. Unieważnia jego wartości i opinie, gdy pozostają one niezgodne z jej wizją. Nierzadko próbuje zmusić drugą osobę do przyjęcia własnych zasad.
Dominująca pozycja w związku a unikowy styl przywiązania
Dominująca pozycja w związku zazwyczaj wynika z unikowego stylu przywiązania. Nie każdy rodzic zaspokaja potrzeby dziecka. Czasem je ignoruje lub wyśmiewa. Sprawia to, że młody człowiek zniechęca się do bliskości. Zaczyna stawiać na autonomię i obawiać się każdej zależności w relacjach międzyludzkich. Związek z osobą o unikowym stylu przywiązania jest bardzo trudny. Taki człowiek odczuwa lęk przed bliskością i zaangażowaniem. Lubi stawiać na swoim i mieć nad wszystkim poczucie kontroli. Zapewnia mu to złudne bezpieczeństwo. Jego partnerami często są osoby z lękowo-ambiwalentnym stylem przywiązania, które wykazują skłonność do dostrajania się. Ludzie, którzy reprezentują bezpieczną więź, szybko męczą się w takiej relacji romantycznej i ją kończą, kierując się własnym dobrem.
Magdalena Kukurowska – copywriterka z wieloletnim stażem, która lubi popularyzować wiedzę psychologiczną.
Bibliografia:
- Levine A., Heller R.; Partnerstwo bliskości; Wydawnictwo Feeria, 2020
- Stahl S., Jak nie bać się bliskości; Wydawnictwo Otwarte, 2021
