Jak reagować na szantaż emocjonalny
Dylan Gillis z Unsplash

Szantaż emocjonalny to nieuczciwa zagrywka, która ma nas zmusić do zmiany zdania i postąpienia wbrew sobie. Niektóre osoby osiągnęły prawdziwe mistrzostwo w sztuce manipulacji. Korzystają z tych narzędzi, aby wieść udane życie i zawsze postawić na swoim. W naszym artykule podpowiadamy, jak reagować na szantaż emocjonalny i nie pozwolić sobą manipulować.

Spis treści:

  1. Kto uprawia szantaż emocjonalny?
  2. Płacz jako szantaż emocjonalny
  3. Manipulacja – nazwij rzeczy po imieniu
  4. Techniki manipulacji. Pamiętaj, że nie odpowiadasz za cudze decyzje
  5. Jak reagować na szantaż emocjonalny? Broń własnych granic

Kto uprawia szantaż emocjonalny?

Szantaż emocjonalny na ogół uprawiają osoby, które cierpią na zaburzenie osobowości, choć nie można tego uznać za regułę. Niektórzy szczycą się tym, że zawsze stawiają na swoim, bo potrafią manipulować innymi. W rezultacie zawsze dostają to, co chcą od swoich bliskich czy zupełnie obcych osób. Osoby cierpiące na narcystyczne zaburzenie osobowości, osobowość graniczną (borderline) oraz psychopaci nie mają empatii i nie wykazują zdolności do odczuwania uczuć wyższych. Jednak doskonale potrafią manipulować emocjami innych, aby osiągnąć to, czego pragną. Tacy ludzie z powodu braku empatii zmierzają po trupach do celu. Nie mają problemu, by wypłakać się szefowi w rękaw, opowiadając o tym, jak właśnie pochowali babcię i dlatego zawalili pewne rzeczy w pracy. W rzeczywistości jednak ich babcia nie żyje od 5 lat. Takie kłamstwo ma na celu rozładować złość przełożonego i wzbudzić w nim litość, co ma uchronić nierzetelnego pracownika przed odpowiedzialnością.

Płacz jako szantaż emocjonalny

Płacz zazwyczaj wzbudza litość i sprawia, że czujemy się źle, gdy ktoś obok nas wylewa łzy. Niestety, niektóre osoby doskonale zdają sobie z tego sprawę. Techniki manipulacji często opierają się na wzbudzaniu litości. Korzystają z nich zarówno dzieci, jak i dorośli. Maluch, który chce nową zabawkę, ale rodzic nie zamierza mu jej kupić, może nagle położyć się na posadzce w centrum handlowym i zacząć wylewać łzy. Jeśli rodzic zareaguje prawidłowo, ukoi dziecko, ale nie spełni jego zachcianki, pokaże mu, że ta forma szantażu emocjonalnego spotyka się z brakiem akceptacji i nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Płacz jako technikę manipulacji stosują też dorośli, w tym kobiety. Jeśli chcą one wymusić na partnerze zmianę zdania, np. w sprawie wakacji, zakupu domu, zaczynają zalewać się rzewnymi łzami. Na wielu mężczyzn to działa. Czują się bezbronni w konfrontacji z kobiecym płaczem i ulegają namowom pań.

Manipulacja – nazwij rzeczy po imieniu

Niezależnie, czy chodzi o smutną historię o tym, jak nasz partner był źle traktowany przez matkę i teraz ma problemy emocjonalne, czy płacz koleżanki, która chce wymóc na nas opiekę nad dzieckiem, musisz nazwać rzeczy po imieniu. To, czego właśnie doświadczasz, to manipulacja. Musisz wiedzieć, że nie każdy jest uczciwy. Niektórzy grają nie fair, próbując dopiąć swego, uniknąć odpowiedzialności etc. Jeśli uświadomisz sobie, że osoby, które proszą cię o pomoc, stosują techniki manipulacji, bazując na twoich emocjach, dużo łatwiej będzie ci odmówić, unikając wyrzutów sumienia.

Techniki manipulacji. Pamiętaj, że nie odpowiadasz za cudze decyzje

Szantaż emocjonalny może być perfidny. Np. toksyczny partner, od którego postanowiłyśmy odejść, dzwoni do nas, aby prosić, byśmy do niego przyjechały. Odmawiamy, ale on nie daje za wygraną. Zapłakany mówi: jestem załamany, mam tylko ciebie, bez twojego wsparcia sobie nie poradzę i skończę ze sobą.  Krótko mówiąc, stawia ciebie w bardzo nieciekawym położeniu i wzbudza wyrzuty sumienia. Znajomość technik manipulacji pozwala jednak uniknąć przyjęcia jego warunków. Jeśli wiesz, że on wzbudza w tobie litość, odmawiasz mu i nie pozwalasz zrzucić na siebie winy za jego ewentualne decyzje. To klasyczny szantaż emocjonalny, on na pewno nic sobie nie zrobi. Tacy ludzie potrafią tylko manipulować innymi, ale w gruncie rzeczy bardzo dbają o własne dobro. Ta łzawa scena to doskonała gra aktorska obliczona na to, że przyjedziesz do niego i się z nim prześpisz, a po wszystkim wrócisz do niego. Pamiętaj, że nie odpowiadasz za cudze decyzje. Nawet jeśli on coś sobie zrobi, to jego sprawa.

Jak reagować na szantaż emocjonalny? Broń własnych granic

Nikt nie ma prawa zmuszać cię do rzeczy, na które nie masz ochoty. Druga osoba, która sięga po techniki manipulacji, chce coś na tobie wymóc. Broń własnych granic. Możesz jej powiedzieć: bardzo mi przykro, ale nie zmienię zdania. Nie zajmę się twoim dzieckiem, musisz poszukać pomocy wśród swoich krewnych albo poprosić o nią partnera. Mam na dziś inne plany. Nawet jeśli koleżanka się obrazi, to znak, że chciała cię wykorzystywać, a to raczej nie ma nic wspólnego z prawdziwą przyjaźnią.