Negatywne myśli towarzyszą każdemu z nas. Nie da się ich uniknąć. Są wpisane w naszą ludzką naturę. Stanowią swego rodzaju spuściznę ewolucyjną. Nasz mózg mocno koncentruje się na tym, co potencjalnie niebezpieczne, aby zwiększyć nasze szanse na przetrwanie. Woli zareagować nadmiarowo, niż przeoczyć sygnał o nadciągającym niebezpieczeństwie. Problem polega na tym, że dziś zazwyczaj nic nam nie grozi poza upomnieniem szefa czy opóźnieniem w przygotowywaniu obiadu. Niestety nadal reagujemy w ten sam sposób. Jak nie pozwolić, aby negatywne myśli uniemożliwiły nam życie w zgodzie z własnymi wartościami?
Negatywne myśli – jak podchodzi do nich terapia akceptacji i zaangażowania?
Terapia akceptacji i zaangażowania mówi, że nie istnieją dobre i złe myśli. Wszystkie stanowią tylko wytwór naszego umysłu. Bardziej adekwatny wydaje się ich podział na przydatne i nieprzydatne. Zastanówmy się, które z myśli nam służą, a jakie szkodzą i ograniczają. W celu dokonania oceny, przyjrzyjmy się swoim reakcjom behawioralnym. Jakie działania podejmujemy, gdy pojawiają się poszczególne myśli? Które z reakcji behawioralnych możemy uznać za nieadekwatne i nieadaptacyjne?
Negatywne myśli a uzasadnienie emocjonalne
Negatywne myśli sprawiają, że często stosujemy uzasadnienie emocjonalne. Skoro jakiś obraz pojawił się w naszej głowie i wywołał lęk, to znaczy, że sytuacja stwarza zagrożenie. Tymczasem to, jak reagujemy na myśli, często zależy od naszych wcześniejszych doświadczeń.
Jak nie pozwolić, aby negatywne myśli uniemożliwiły nam życie w zgodzie z własnymi wartościami?
Każdy z nas wyznaje własne wartości. Nie mają one nic wspólnego z religijnością, bardziej wynikają z samej istoty człowieczeństwa. Przykładowe wartości to:
Jak zmienić reakcje behawioralne, by żyć w zgodzie z wartościami?
Reakcje behawioralne na negatywne myśli często uniemożliwiają nam życie w zgodzie z wyznawanymi wartościami. Oddalają nas od tego, co jest dla nas ważne. Jak to wygląda w praktyce? Załóżmy, że naszą wartością jest zdrowie. Gdy w naszej głowie pojawiają się negatywne myśli związane z hipotetycznymi problemami zawodowymi, bo nasz klient nie odzywa się od 4 dni, odczuwamy stres. Gdy ten utrzymuje się przez dłuższy czas, negatywnie wpływa na organizm. Przejawia się to m.in. wypadaniem włosów, z którym walczymy od kilku miesięcy. Jeśli nie chcemy zniweczyć swoich starań w tym zakresie, ograniczmy stres. Możemy to zrobić, zmieniając reakcje behawioralne na negatywne myśli. Tych ostatnich nie unikniemy, mimo podjętych starań.
Działanie przeciwne a zmiana reakcji behawioralnych
Działanie przeciwne to technika, która pochodzi z terapii dialektyczno-behawioralnej. Polega ona na tym, aby postępować inaczej, niż nakazują nam negatywne myśli. Jeśli stresujemy się tym, że straciliśmy kluczowego klienta, bo ten od kilku dni milczy, zmieńmy nastawienie. Uznajmy, że mamy teraz trochę czasu, aby pracować nad własnym rozwojem zawodowym i poszukać innych partnerów biznesowych.
Jak elastyczność psychologiczna przybliża nas do naszych wartości?
Elastyczność psychologiczna pomaga lepiej radzić sobie z negatywnymi myślami. Dzięki niej nie pozostajemy sztywnie osadzeni w swoich wzorcach reagowania. Zachowujemy otwartość i dostosowujemy się do zaistniałej sytuacji. Pamiętajmy, że nasze nieadaptacyjne schematy cechuje sztywność. Bardzo często reagujemy na pewne zdarzenia z teraźniejszości tak emocjonalnie, bo nasuwają skojarzenia z trudnymi sytuacjami z przeszłości. Im większa elastyczność psychologiczna i lepiej rozwinięta uważność, tym bliżej pozostajemy wyznawanych wartości. Zdajemy sobie sprawę, że nasze negatywne myśli wynikają z przeszłości. Okoliczności się zmieniły. Klient może do nas napisać, gdy np. wróci z urlopu/L4. Nawet jeśli zrezygnuje z naszych usług, to nie koniec świata. Jego chwilowe milczenie potraktujmy jako czas do rozwoju. Poszukajmy innych klientów, w ramach szkolenia swoich umiejętności skorzystajmy z darmowego webinaru etc.
Magd
alena Kukurowska – copywriterka psychologiczna z wieloletnim doświadczeniem, która z zainteresowaniem zgłębia motywy ludzkich zachowań.
Bibliografia:
- Harris R.; Zrozumieć ACT: terapia akceptacji i zaangażowania w praktyce; Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2018
- Lynch T.R.; Radykalnie otwarta terapia dialektyczno-behawioralna: teoria i praktyka w terapii zaburzeń związanych z nadmierną kontrolą; Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2023
- Skeen M.; Lęk przed opuszczeniem; Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2023
- Winston S.M., Seif M.N.; Uwolnij się od natrętnych myśli i wspomnień; Wydawnictwo Feeria, 2021
