Jak działa ludzka pamięć
Julian Hochgesang z Unsplash

Ludzka pamięć to dużo bardziej złożone zagadnienie, niż mogłoby się wydawać. Niektóre wspomnienia z czasem bledną, o czym świadczy chociażby fakt, że każdy z uczestników zdarzenia pamięta je nieco inaczej. Czasem ludzka pamięć staje się przekleństwem, ponieważ obrazy sprzed lat nie pozwalają zrobić kroku naprzód. Niektóre osoby nie potrafią korzystać z jej dobrodziejstw, bowiem wykazują zdolność do wypierania dobrych wspomnień. Jak działa ludzka pamięć i co warto o niej wiedzieć?

Spis treści:

  1. Jak zaburzenia osobowości wpływają na pamięć?
  2. Doskonała pamięć – dar czy przekleństwo?
  3. Zespół stresu pourazowego – kiedy wspomnienia stają się źródłem cierpienia
  4. Jak działa ludzka pamięć?
  5. Dlaczego wytwory wyobraźni mieszają się ze wspomnieniami?

Jak zaburzenia osobowości wpływają na pamięć?

Niektóre zaburzenia osobowości sprzyjają gromadzeniu wyłącznie złych wspomnień, które pasują do z góry przyjętego scenariusza. Dobre są zawsze wypierane, przez co, gdy nadchodzi kryzys w relacji, ta nie znajduje solidnego fundamentu. Taka postawa stanowi swoisty mechanizm obronny. Osobowość borderline kształtuje się u osób z pozabezpiecznym stylem przywiązania, które w relacji z pierwotnym opiekunem często doznały ogromnej ambiwalencji i traum.  W rezultacie ludzi, u których została zdiagnozowana, mają problem z tworzeniem relacji z innymi. Bliskość jawi im się bowiem jako zagrażająca, a ludzie jako źli. Taką postawę zrodziły złe wydarzenia z dzieciństwa. W rezultacie jednostki wykazujące objawy osobowości borderline często prowokują swoich partnerów, współpracowników i znajomych. Chcą w ten sposób doprowadzić do zerwania więzi, a jednocześnie chciałyby ją zachować.

Doskonała pamięć – dar czy przekleństwo?

Ludzka pamięć działa w różny sposób. Niektóre osoby pamiętają wszystko, zarówno dobre, jak i złe chwile. Ma to swoje plusy i minusy. Z jednej strony dysponują pełnym obrazem pewnych sytuacji, z drugiej nawet wybaczając komuś, nie potrafią przestać powracać myślami do sytuacji, w których drugi człowiek ich zawiódł.

Zespół stresu pourazowego – kiedy wspomnienia stają się źródłem cierpienia

Zespół stresu pourazowego to z kolei przypadłość, w której traumatyczne wydarzenia uniemożliwiają skupienie się na chwili obecnej. Psychoterapia osób dotkniętych tą przypadłością ma na celu pomóc im żyć tu i teraz, mimo dramatycznych wspomnień. Niestety, często wymaga długiej i ciężkiej pracy, aby przynieść zamierzone rezultaty. Osoby, które cierpią na zespół stresu pourazowego, są szczególnie narażone na depresję i myśli samobójcze. Ich normalne funkcjonowanie utrudniają wspomnienia z wojny czy przemocy w związku.

Jak działa ludzka pamięć?

Naukowcy wykazali również, iż ludzka pamięć bardziej koncentruje się na wydarzeniach, które wywołują silne emocje aniżeli tych o charakterze neutralnym. Będziemy zatem potrafili przywołać szczegóły treści rozmowy z szefem, z której wyszłyśmy zdenerwowane. Możemy mieć natomiast problem, by przypomnieć sobie detale z briefu klienta.

Dlaczego wytwory wyobraźni mieszają się ze wspomnieniami?

Ludzka pamięć czasem płata nam figle. Może okazać się, że dopisuje pewne rzeczy, które wydają się oczywiste i w ten sposób mija się z prawdą. Np. ktoś może odnieść wrażenie, że jego znajoma właśnie się rozwiodła, skoro wróciła do panieńskiego nazwiska na Facebooku. Ta osoba jest przekonana, że widziała jej zmienione nazwisko po ślubie. W rzeczywistości jednak koleżanka została przy swoim panieńskim nazwisku, nigdy go nie zmieniała. Ludzka pamięć działa jednak na pewnych schematach. Często zakłada, że skoro większość kobiet decyduje się na nazwisko męża, to tak też było i w tym przypadku.

Należy zachować sceptyczne podejście do swojej pamięci oraz innych osób. Czasem może nam się wydawać, że coś się wydarzyło, podczas gdy jest jedynie wytworem naszej wyobraźni uzupełniającym lukę we wspomnieniu.