Czym jest deja vu
Ioann-Mark Kuznietsov z Unsplash

Deja vu to określenie zaczerpnięte z języka francuskiego, które w wolnym tłumaczeniu oznacza „już widziane”. Tym terminem potocznie określamy sytuacje, kiedy wydaje nam się, że już byliśmy w danym miejscu, choć przyjechaliśmy do niego po raz pierwszy w życiu. To również fałszywe przeświadczenie, że znamy już obcego człowieka, którego właśnie spotykamy na ulicy.  Czym jest deja vu i skąd się bierze?

Spis treści:

  1. Czym jest deja vu i dlaczego powoduje stan oszołomienia?
  2. Zawodna pamięć człowieka i jej skutki
  3. Uzupełnianie wspomnień wytworami wyobraźni
  4. Deja vu, czyli rozpoznanie znajomego elementu
  5. Epilepsja a deja vu
  6. Jakie są przyczyny deja vu?
  7. Co powoduje zaburzenia pamięci?

Czym jest deja vu i dlaczego powoduje stan oszołomienia?

Deja vu potrafi wprawić nas w stan oszołomienia. Mamy problem, aby oddzielić teraźniejszość od przeszłości. Zastanawiamy się, czy obraz, który pojawił się w naszej głowie, rzeczywiście miał miejsce, czy tylko stanowi wytwór naszej wyobraźni. Choć deja vu często budzi niepokój o własne zdrowie psychiczne, to jest zjawiskiem powszechnie spotykanym. Niestety, naukowcom nie udało się jeszcze w pełni go uzasadnić i opisać, dlatego możemy posiłkować się szczątkową wiedzą na ten temat.

Zawodna pamięć człowieka i jej skutki

Niektórzy uważają, że deja vu stanowi dowód na reinkarnację. W rzeczywistości mamy tutaj jednak do czynienia z zaburzeniem pamięci. Ta nie jest tak niezawodna, jak można by przypuszczać. Z wiekiem pewne obrazy stają się niewyraźne. Gdy próbujemy je przywołać po latach, to aby odzyskały spójność, często musimy sobie dopowiedzieć brakujący fragment. Z czasem zaczynamy wierzyć w tę narrację i część dopowiedzianą traktujemy jako przeżytą.

Uzupełnianie wspomnień wytworami wyobraźni

O tym, że ludzka pamięć jest zawodna, można się przekonać, wspominając studia z kolegami. Każdy inaczej pamięta to samo wydarzenie z zajęć laboratoryjnych. Wynika to z faktu, iż pewne ślady ulegają zatarciu. Aby zachować spójność historii, mózg czasem coś do nie dopisuje. Zdarza się też, że na deja vu składają się również nieistniejące zdarzenia, które chcielibyśmy urzeczywistnić lub naszemu mózgowi wydaje się, że miały one miejsce.

Deja vu, czyli rozpoznanie znajomego elementu

Ludzki mózg wciąż fascynuje naukowców. Zauważyli oni, że często na podstawie jakiegoś znajomego fragmentu potrafi on snuć fascynujące historie. Np. widzimy obcego mężczyznę, jednak ma on znajome rysy twarzy. Wydaje nam się, że kiedyś z nim rozmawiałyśmy. W rzeczywistości tak nie było. On ma rysy twarzy zbliżone do naszego klienta, którego ostatnio często widujemy w firmie.  Czasem wystarczy niewielki znajomy fragment, aby mózg dokonał własnej interpretacji i ułożył zaskakującą historię.

Epilepsja a deja vu

Zauważono, że na deja vu częściej skarżą się osoby cierpiące na epilepsję. Obserwuje się u nich zwiększoną aktywność płatów skroniowych, które odpowiadają za duchowe doznania wykraczające daleko poza to, co znane. Często deja vu zwiastuje u nich kolejny napad padaczki.

Jakie są przyczyny deja vu?

Naukowcy uważają też, że w sytuacji, gdy hipokamp i móżdżek są aktywne w podobnym czasie, wysyłane przez nie sygnały w pewnym momencie zaczynają na siebie nachodzić, powodując mieszanie zdarzeń teraźniejszych z przeszłymi. To właśnie temu zjawisku zawdzięczamy słynne deja vu.

Co powoduje zaburzenia pamięci?

Zaburzeniom pamięci sprzyja też przepracowanie i częste podróże. Jeśli obecnie masz dużo spraw na głowie, to pewne rzeczy mogą zacząć ci się mieszać ze sobą. To znak, że należy odpocząć. Po tym, jak organizm się zregeneruje, prawdopodobnie zaczniesz lepiej odróżniać teraźniejszość od przeszłości.