Tkanka tłuszczowa to źródło naszej energii i ciepła. Chroni nas, osłania, sprawia, że jesteśmy bardziej atrakcyjni – lub wręcz przeciwnie, rozrasta się w niekontrolowany sposób, pozbycie się jej wymaga bardzo wielu wyrzeczeń. Jednak czym są komórki tłuszczowe i jak działają?
Dwa rodzaje
Człowiek ma w swoim organizmie dwa rodzaje komórek tłuszczowych – tkankę tłuszczową białą (lub żółtą) oraz tkankę tłuszczową brunatną (brązową). Jednakże tylko jeden rodzaj może sprawiać problemy. Tkanka brązowa znajduje się w bardzo ograniczonej ilości w niewielu miejscach na ciele (np. między łopatkami czy w okolicy szyi). Zajmuje się przede wszystkim wytwarzaniem ciepła. Znacznie bardziej interesująca jest tkanka tłuszczowa zwana białą.
Komórki tłuszczowe stanowią do 25% masy ciała u kobiet i do 20% masy ciała u mężczyzn. Co istotne, ich ilość jest dana raz na zawsze – formują się już w czasie rozwoju zarodka w 3 trymestrze ciąży. Jednakże ich kształtowanie się i rozmieszczanie trwa aż do okresu dojrzewania płciowego. Dlatego tak istotne jest odpowiednie żywienie dzieci i młodzieży – zgodnie z przysłowiem „Czym skorupka za młodu nasiąknie…”, im zdrowiej się odżywialiśmy w dzieciństwie, tym lepiej przystosowane mamy komórki tłuszczowe do funkcjonowania.
Co i jak robią?
Ich budowę można porównać do średnio napompowanego balonika. Potencjalnie mogą być bardzo duże, ale u zdrowiej osoby są one przeciętnej wielkości. Mają zdolność magazynowania kropelek tłuszczu z jedzenia. Dlatego też kiedy dostarczamy im zbyt wiele materiału, dzięki któremu rosną, mogą szybko osiągnąć wartość krytyczną. Gdyby jednak przybieranie na wadze było tak proste i kończyło się tylko na tym… Niestety, komórki tłuszczowe w momencie osiągnięcia swojej maksymalnej wielkości, sięgają po rezerwy organizmu. Wysyłają sygnał do tzw. preadipocytów – komórek, które mogą przekształcić się w sprzyjających warunkach w nowe komórki tłuszczowe. Jest to tak jakby zapas komórek tłuszczowych, ich rezerwa, z której korzystają, kiedy same nie mogą już dalej się rozszerzać. Preadipocyty przekształcają się w komórki tłuszczowe o tych samych właściwościach, przez co człowiek właściwie nie ma maksymalnej wagi, do której może dążyć.
Odwrotny mechanizm działa w przypadku spalania tłuszczu. Można to porównać do wypuszczania powietrza z balonika. Na pierwszy ogień idą nadmiarowe komórki – preadipocyty przekształcone w komórki tłuszczowe. Znowu stają się one rezerwą i dopiero po ich „spaleniu” usuwa się nadmiar objętości zwykłych komórek tłuszczowych.
Warto jednak uświadomić sobie, że nasz organizm jest szalenie skomplikowany. Wszystko, co spożywamy, zostaje w znacznej części przekształcone w wartości odżywcze dla organizmu. Jednak cały proces wymaga zaangażowania niemalże wszystkich organów w ciele. Czas trawienia pokarmu to wielki chemiczny misz-masz. Wszystkie elementy pokarmu zostają przekształcone w taką formę, żeby każda komórka ciała dostała coś dla siebie. W tym mechanizmie komórki tłuszczowe niestety są bardzo zachłanne i pobierają każdą kropelkę tłuszczu z pożywienia. Dlatego też tak ważna jest zdrowa i zbilansowana dieta – zwłaszcza w przypadku osób, które w dzieciństwie były nadmiernie rozpieszczane słodyczami.
