Uczucie pieczenia i palenia za mostkiem? To może być zgaga. Często powodowana jest przez błędy dietetyczne, stres i używki, ale może również stanowić symptom różnych chorób. Co może powodować zgagę i jak sobie z nią poradzić?
Zgaga (pyrosis) jest to uczucie palenia i pieczenia za mostkiem. Może mu towarzyszyć odczucie obecności kwasu w jamie ustnej. Przyczyną zgagi jest cofnięcie kwaśnej treści żołądka do przełyku, zazwyczaj z jego dolnego odcinka. Zgaga może być objawem wielu jednostek chorobowym. Najczęściej jednak, występuje w przebiegu choroby refluksowej. Obserwuje się w niej zarzucanie treści żołądkowej do przełyku, kwaśne odbijania, ból i pieczenie w nadbrzuszu.
Zgaga – przyczyny
U podstaw refluksu żołądkowo-przełykowego może leżeć nieprawidłowa czynność motoryczna dolnego zwieracza przełyku. Mięsień ten stanowi pewien rodzaj przegrody pomiędzy żołądkiem a przełykiem. Kiedy nie pracuje on prawidłowo, nie zaciska się w wystarczającym stopniu, by zapobiegać cofaniu treści żołądkowej. Chorzy z zaburzoną czynnością dolnego zwieracza przełyku najczęściej skarżą się na zgagę w ciągu dnia. Zgaga może być również wywołana przez obniżone ciśnienie w dolnym zwieraczu przełyku. Temu zaburzeniu zazwyczaj towarzyszy przepuklina rozworu przełykowego przepony. Chorzy, na epizody zgagi skarżą się wówczas głównie w nocy.
Zgaga może także występować u osób otyłych, ciężarnych, palących papierosy, stosujących niektóre leki, a także stosujące niezdrową dietę (dużo produktów smażonych i alkoholu). W ciąży, zgaga najczęściej występuje w drugim i trzecim trymestrze, kiedy wraz z rozwojem płodu macica uciska na żołądek i zwiększa ciśnienie w jamie brzusznej.
Jakie leki nasilają zgagę?
Niektóre leki mogą przyczyniać się do występowania zgagi lub nasilać nieprzyjemne dolegliwości. Zalicza się do nich niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, niektóre leki stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego i choroby niedokrwiennej serca, bisfosfoniany, teofilina, leki wykrztuśne oraz niektóre antybiotyki (m.in. tetracyklina, doksycyklina, klindamycyna).
10 domowych sposobów na zgagę
Wiele domowych sposobów jest wystarczających, by ograniczyć częstość zgagi. Do podstawowych 10 zalicza się:
1. Unikanie stresu
2. Normalizacja masy ciała u osób otyłych i z nadwagą
3. Wyeliminowanie alkoholu i kwasy naturalnej
4. Ograniczenie ostrych przypraw, kakao, czekolady, tłustych produktów oraz potraw smażonych
5. Rozłożenie posiłków na 5-6 mniejszych
6. Unikanie schylania się po posiłkach
7. Spokojne spożywanie posiłków, dokładnie przeżuwając
8. W czasie snu dobrze jest ułożyć wyżej górną część ciała np. na 2 poduszkach
9. Picie naparów z kminu rzymskiego, kopru włoskiego, porostu islandzkiego, kozieradki
10. Unikanie noszenia obcisłej odzieży z uwagi na wzrost ciśnienia śródbrzusznego
Kiedy te metody zawodzą, lekarz może zalecić stosowanie leków z grupy inhibitorów pompy protonowej (IPP), obniżające produkcję kwasu solnego w żołądku np. omeprazol czy polprazol. Warto wiedzieć, że jeśli zgadze towarzyszy dysfagia, czyli bolesne przełykanie, utrata masy ciała czy niedokrwistość, może to być zwiastun poważnych chorób układu pokarmowego. W razie zaobserwowania takich dolegliwości, należy udać się do lekarza w celu dalszej diagnostyki.
Przypisy
1. Szczeklik A. Interna Szczeklika, PZWL, 2016
2. Ciborowska H. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL, 2014.
