Zatrucie ciążowe może prowadzić do stanu przedrzucawkowego, a w konsekwencji do rzucawki. Jest bardzo niebezpieczne zarówno dla dziecka, jak i dla matki. To stan, którego obawia się każda ciężarna kobieta. Na jakie objawy należy zwrócić uwagę i jak wygląda leczenie gestozy?
Czym jest gestoza?
Gestoza, czyli zatrucie ciążowe, to bardzo groźna dolegliwość pojawiająca się niekiedy w okresie ciąży. Gestozę dzieli się na wczesną i późną. Zatrucie ciążowe wczesne występuje w I trymestrze. Zwykle objawia się nudnościami oraz wymiotami. Stan ten najczęściej mija samoistnie, jeśli jednak dochodzi do niepowściągliwych wymiotów (HG – łac. hyperemesis gravidarum), należy zasięgnąć porady lekarskiej, ponieważ skutkiem może być odwodnienie.
Zatrucie ciążowe późne przebiega równolegle z nadciśnieniem tętniczym. Późne zatrucie ciążowe może wystąpić w III trymestrze. Nadciśnienie indukowane ciążą rozpoznaje się od 20. tygodnia ciąży. O nadciśnieniu tętniczym mówimy, kiedy wartości przekraczają 140/90 mmHg.
Zaburzenia widzenia, nudności i białkomocz w ciąży, czyli objawy zatrucia ciążowego
W przypadku zatrucia ciążowego pojawia się zespół objawów, których nie wolno zlekceważyć:
- białkomocz w ciąży,
- zaburzenia widzenia,
- zaburzenia oddychania,
- zaburzenia pracy wątroby,
- zaburzenia pracy nerek,
- nudności,
- obrzęki,
- bóle głowy,
- uczucie niepokoju,
- anemia hemolityczna.
Uwaga! Nie wszystkie symptomy muszą wystąpić równocześnie – najważniejsze objawy to nadciśnienie oraz białkomocz, a także uogólnione obrzęki będące skutkiem nagromadzenia wody w organizmie (takie obrzęki obejmują kończyny górne, dolne, twarz).
Należy mieć świadomość, że białkomocz w ciąży nie zawsze jest stanem patologicznym; jeśli wartości nie przekraczają 250 mg, zwykle nie ma powodów do niepokoju. Wydalanie poniżej 150 mg białka na dobę to stan prawidłowy, natomiast wartości pomiędzy 150 a 250 mg na dobę to tzw. białkomocz fizjologiczny. Białkomocz w ciąży przekraczający 250–300 mg na dobę wymaga leczenia.
Przyczyny gestozy
Powody zatrucia ciążowego mogą być bardzo różne. Dokładne przyczyny nie są znane, przyjmuje się jednak, że znaczenie może mieć kilka czynników: nieprawidłowe zmiany hormonalne, źle zbilansowana dieta, nieustabilizowana cukrzyca, konflikt serologiczny, predyspozycje hormonalne, nadciśnienie występujące jeszcze przed ciążą, a także zaburzenia funkcjonowania wątroby.
Czym grozi zatrucie ciążowe
Najpoważniejszymi powikłaniami zatrucia ciążowego są stan przedrzucawkowy (preeklampsja) oraz rzucawka (eklampsja). Jako stan przedrzucawkowy należy rozumieć mniej nasiloną postać gestozy. Gdy jednak wystąpią uogólnione drgawki toniczno-kloniczne połączone z utratą przytomności i/lub śpiączką, stwierdza się rzucawkę. Drgawki mogą wystąpić również w połogu. Równocześnie z nimi mogą pojawić się gorączka i przyśpieszone tętno. Zlekceważone zatrucie ciążowe może prowadzić do niedotlenienia dziecka, a to spowodować poronienie, obumarcie płodu czy szereg zaburzeń w jego dalszym rozwoju. Stan przedrzucawkowy i rzucawka są też groźne dla matki.
Leczenie gestozy
Sposób leczenia zatrucia ciążowego uzależniony jest od stopnia zaawansowania gestozy. Gdy pojawi się podejrzenie wystąpienia zatrucia ciążowego, kobieta, która spodziewa się dziecka, wymaga pilnej hospitalizacji. Podaje się jej leki obniżające ciśnienie krwi, niezbędna jest też bieżąca kontrola gospodarki wodno-elektrolitowej. W ciężkich przypadkach lekarz może podjąć decyzję o wywołaniu porodu albo przeprowadzeniu cesarskiego cięcia.
Najważniejsze jest więc, aby nie dopuścić do zatrucia ciążowego. Gdy jednak dojdzie do rozpoznania gestozy, należy jak najszybciej wdrożyć leczenie. Dlatego tak ważne jest regularne wykonywanie wszystkich badań lekarskich zaleconych ciężarnej kobiecie.
Uwaga! Już samo nadciśnienie predysponuje do wystąpienia stanu przedrzucawkowego w ciąży, stąd niezbędna jest kontrola ciśnienia tętniczego zarówno przed, jak i w czasie tych szczególnych 9 miesięcy. Leczenie niefarmakologiczne nadciśnienia obejmuje zakaz spożywania alkoholu i palenia papierosów, a w ciąży także oszczędzający tryb życia.
