Wstyd to chyba jedyna emocja, którą odczuwamy wyłącznie w relacji z drugim człowiekiem. Nie wstydzimy się przed zwierzętami czy przedmiotami. Smutkiem napawać może nas utrata ulubionych kolczyków, śmierć ukochanego psa czy rozwód z mężem. Jak pokonać uczucie wstydu?
Wstyd skłania nas do przestrzegania norm społecznych
Wstyd nie jest do końca taki zły, jak się wydaje. Ta emocja wykształciła się w procesie ewolucji w dość konkretnym celu. Bez poczucia wstydu nie potrafilibyśmy się dostosowywać do istniejących norm społecznych. Wiele osób zachowuje się przyzwoicie, bo nie chce odczuwać tego krępującego uczucia. Z powodu wstydu nie kradniemy, nie wypróżniamy się na środku drogi, zbieramy odchody po swoim psie.
Patologiczne odczuwanie wstydu
Niestety, nie zawsze wstyd pełni swoją pierwotną funkcję i chroni nas przed popełnianiem czynów powszechnie potępianych. Niektóre osoby mają tak niską samoocenę, że odczuwają wstyd na samą myśl, że mają kogoś zapytać o drogę czy o zasady przyznawania stypendium. To niekorzystne uczucie wywoływać może w nich też myśl o ujawnieniu rozstania z partnerem, oblanego egzaminu, braku przyjęcia do pracy po odbytej rozmowie kwalifikacyjnej.
Gdy paraliżuje cię wstyd, nie umiesz być sobą
Jak widać, wstyd może okazać się paraliżujący. Osoby, które odczuwają go w sposób patologiczny, nie potrafią się nikomu wygadać, a przecież każdy z nas potrzebuje pocieszenia czy dobrej rady w trudnej sytuacji. Myśl o tym, że ktoś może o nich pomyśleć coś złego, paraliżuje ich i zniechęca do działania. Trudniej im nawiązać prawdziwe, głębokie przyjaźnie, bo te osoby wstydzą się ujawnić swoje prawdziwe oblicze, na którym nie brakuje niedoskonałości. Panicznie bowiem boją się odrzucenia.
Niska samoocena utrudnia robienie kariery zawodowej
Wstyd utrudnia też załatwianie spraw urzędowych czy zawodowych oraz nierzadko uniemożliwia karierę zawodową. Takie osoby boją się odzywać, bo obawiają się, że powiedzą coś niepoprawnie i się ośmieszą. W rezultacie nie wykazują większej inicjatywy, pracodawcy nie widzą w nich kandydatów do awansu.
Jak radzić sobie ze wstydem?
W walce ze wstydem pomóc może zwizualizowanie sobie najgorszego możliwego scenariusza. Zastanów się, co może się stać, gdy coś pójdzie tak, jak sądzisz, czyli np. zatniesz się podczas wystąpienia publicznego. Ktoś cię wyśmieje? Trudno, ty możesz zacząć czytać wówczas wszystkie informacje z wcześniej przygotowanych notatek. Najważniejsza jest bowiem realizacja celu, nie warto koncentrować się na wątkach pobocznych. Co z tego, że facet powie ci coś chamskiego, gdy sama do niego napiszesz? Świadczy to o elementarnych brakach w jego wychowaniu i kulturze osobistej, a nie twojej wartości.
